Συντήρηση μηχανισμού καλαμιού
Η συνεχής και παρατεταμένη χρήση των μηχανισμών σε περιβάλλον με δύσκολες συνθήκες, επιδρά αρνητικά στα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή μας, όπως γραφίτης, πλαστικό, αλουμίνιο, μπρούτζος ή ανοξείδωτο ατσάλι, όποιες αντιδιαβρωτικές ιδιότητες και αν έχουν. Η συσσώρευση άμμου, αλάτων και άλλων ξένων σωμάτων σίγουρα θα προκαλέσουν φθορές στον μηχανισμό, ενώ και η γήρανση των λιπαντικών και κατά συνέπεια η μειωμένη τους απόδοση, θα μεγιστοποιήσει τα προβλήματα…
Η συντήρηση του μηχανισμού, όπως άλλωστε κάθε μηχανικού συνόλου, είναι απαραίτητη όχι μόνο για την προστασία του και την επιμήκυνση της ζωής του, αλλά και για την σωστή απόδοσή του κάθε φορά που θα τον χρησιμοποιήσετε.
Σκοπός αυτού του άρθρου είναι να σας παρουσιάσει έναν οδηγό σωστής βασικής συντήρησης του μηχανισμού και να κωδικοποιήσει αρκετές σημαντικές πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζετε ώστε να έχετε πάντα τον μηχανισμό σας στην καλύτερη κατάσταση.
ΕΙΔΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ
Μπορούμε να χωρίσουμε τη συντήρηση των μηχανισμών σε δύο κατηγορίες τη γενική και τη βασική, ανάλογα με το ποια μέρη του μηχανισμού αφορούν, αλλά και τη δυνατότητα ή μη να τη κάνει ο χρήστης μόνος του.
Γενική, είναι η συντήρηση κατά την οποία όλος ο μηχανισμός λύνεται, καθαρίζεται σχολαστικά από όλα τα ξένα σώματα και λιπαντικά, ελέγχεται για τυχόν φθαρμένα εξαρτήματα και στη συνέχεια λιπαίνεται και συναρμολογείται πάλι. Αν γνωρίζετε πώς να την κάνετε και έχετε όλα όσα θα χρειαστείτε, όπως τα κατάλληλα λάδια, γράσα, καθαριστικά και τυχόν ανταλλακτικά, τότε δεν έχετε παρά να προχωρήσετε. Διαφορετικά, για τη γενική συντήρηση είναι προτιμότερο να απευθύνεστε σε κάποιο εξειδικευμένο κατάστημα ή στο επίσημο service των εταιρειών, μιας και υπάρχει μεγάλος κίνδυνος ο μηχανισμός να δυσλειτουργεί ή να καταλήξει διαλυμένος σε κάποιο κουτί εξαιτίας της απώλειας κάποιου μικρού εξαρτήματος, ελατηρίου κλπ. Οι κατασκευαστές συστήνουν τη συχνότητα που θα πρέπει να γίνεται γενική συντήρηση στους μηχανισμούς τους. Σε κάθε περίπτωση πάντως, ανάλογα πάντα με την χρήση, κάθε ένα έως δύο χρόνια είναι μια ασφαλής περίοδος, με δεδομένο πως και οι ιδιότητες των λιπαντικών δεν διαρκούν αιώνια, αλλά και η συσσώρευση παλαιών λιπαντικών λειτουργεί σαν μαγνήτης για ξένα σώματα όπως η άμμος και η σκόνη.
Βασική, ονομάζουμε τη συντήρηση που όχι μόνο μπορεί, αλλά επιβάλλεται να πραγματοποιεί ο κάθε ψαράς στους μηχανισμούς του σε τακτά χρονικά διαστήματα και σε αυτή θα αναφερθούμε αναλυτικότερα στο άρθρο αυτό.
Η συχνότητα της βασικής συντήρησης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.
Οι συνθήκες που επικρατούν γενικότερα στα ψαρέματά μας και η συχνότητα χρήσης είναι ίσως οι πιο σημαντικοί, μιας και η συχνή χρήση σε άσχημες συνθήκες με αέρα που μεταφέρει άμμο και θαλασσόνερο σίγουρα μειώνουν το μεσοδιάστημα ανάμεσα στις συντηρήσεις.
Τι θα χρειαστούμε
Πριν ξεκινήσουμε τη συντήρηση θα πρέπει να έχουμε κάποια βασικά εργαλεία και υλικά.Ας τα δούμε πιο συγκεκριμένα:
- Ένα σετ σταυροκατσάβιδα τύπου Philips και ένα σετ με ίσιες μύτες. Ενδεχόμενα, κάποιοι μηχανισμοί να έχουν βίδες τύπου torx ή allen οπότε θα χρειαστούμε τα αντίστοιχα εργαλεία.
- Ένα μυτοτσίμπιδο και ένα μικρό πενσάκ.
- Ένα μικρό πινέλο.
- Ένα μικρό πλαστικό δοχείο ψεκασμού με χλιαρό νερό (π.χ. το μπουκάλι από ένα υγρό καθαρισμού τζαμιών πλυμένο καλά είναι ιδανικό).
- Ειδικό λάδι και γράσο για μηχανισμούς.
- Κάποιο καθαριστικό υγρό, όπως ισοπροπυλική αλκοόλη, την οποία μπορείτε να προμηθευτείτε από χρωματοπωλεία ή καταστήματα εμπορίας χημικών.
- Μερικά βαμβακερά πανιά, μπατονέτες και απορροφητικό χαρτί….
Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΒΗΜΑ – ΒΗΜΑ
Ξεκινώντας τη διαδικασία, απομακρύνουμε προσεκτικά με το πινέλο όσα ξένα σώματα μπορούμε, όπως άμμο, σκόνη κλπ., προσέχοντας ώστε να μην τα οδηγήσουμε σε πιο δυσπρόσιτα σημεία.
Στη συνέχεια ψεκάζουμε το μηχανισμό με ένα αραιό νέφος χλιαρού νερού, δίνοντας προσοχή ώστε να μην υπερβάλουμε στην ποσότητα του νερού.
Σε καμία περίπτωση δε βυθίζουμε το μηχανισμό σε νερό, ούτε τον τοποθετούμε κάτω από τρεχούμενο νερό, όπως πχ βρύση, μιας και λόγω της πίεσης θα εισχωρήσει σε σημεία που δεν πρέπει, όπως ρουλεμάν ή φρένα, προκαλώντας προβλήματα αν δεν απομακρυνθεί. Μη ξεχνάτε ότι και το νερό βρύσης περιέχει άλατα (θυμηθείτε τα υπολείμματα στα μαγειρικά σκεύη όταν βράζουμε νερό), τα οποία αν παραμείνουν κάποια στιγμή θα προκαλέσουν διάβρωση.
Σκουπίζουμε χρησιμοποιώντας μαλακό βαμβακερό πανί προσεκτικά όλο το μηχανισμό, εξετάζοντάς τον ταυτόχρονα για τυχόν σημεία συσσώρευσης σκουριάς ή αλάτων σε βίδες και άλλα σημεία του. Εάν υπάρχουν θα πρέπει να απομακρυνθούν.
Αφαιρούμε τη μπομπίνα της πετονιάς. Με μπατονέτα βρεγμένη σε ισοπροπυλική αλκοόλη, καθαρίζουμε προσεκτικά την κοιλότητα των φρένων και όλο το πάνω μέρος της μπομπίνας. Στους εμπροσθόφρενους μηχανισμούς καθαρίζουμε επίσης τη βίδα των φρένων και βάζουμε μια πολύ μικρή ποσότητα γράσου μέσα στην τρύπα που βρίσκεται το παξιμάδι και το έλασμα ρύθμισης της έντασης των φρένων. Συνεχίζουμε καθαρίζοντας προσεκτικά το κάτω μέρος της μπομπίνας. Εάν η μπομπίνα έχει ρουλεμάν, βάζουμε μια σταγόνα λάδι, όπως και στο μηχανισμό κλίκερ για τους εμπροσθόφρενους.
Αφαιρούμε τη μανιβέλα, τη καθαρίζουμε, και λιπαίνουμε με λίγο γράσο την άρθρωση, τον άξονα και τη βίδα που τη συγκρατεί στην θέση της. Επίσης, μια σταγόνα λάδι στη χειρολαβή θα τη βοηθήσει να γυρνάει χωρίς δυσκολία. Κατόπιν καθαρίζουμε τα σημεία που αυτή εδράζει, εξετάζοντας προσεκτικά για σκουριά, άλατα ή άμμο. Εάν υπάρχουν, τα απομακρύνουμε με ιδιαίτερη προσοχή για να μην εισχωρήσουν βαθύτερα, μιας και εσωτερικά υπάρχουν τα ρουλεμάν που υποστηρίζουν την περιστροφή του κεντρικού γραναζιού οδήγησης. Στη συνέχεια βάζουμε μια σταγόνα λάδι σε κάθε πλευρά, ενώ τοποθετώντας τη μανιβέλα την περιστρέφουμε για να βοηθήσουμε το λάδι να εισχωρήσει στα σημεία που θέλουμε.
Έπειτα καθαρίζουμε το ρότορα του μηχανισμού με πανί και μπατονέτες βρεγμένες σε ισοπροπυλική αλκοόλη. Την ισοπροπυλική αλκοόλη τη χρησιμοποιούμε γιατί είναι ένα καθαριστικό που δεν επηρεάζει το μηχανισμό και κυρίως τα πλαστικά και βαμμένα μέρη του. Συνεχίζουμε λιπαίνοντας τα σημεία που ο βραχίονας οδήγησης της πετονιάς συνδέεται με το ρότορα.
Στο ρότορα βρίσκεται ένα από τα πιο ευπαθή και ταυτόχρονα σημαντικά εξαρτήματα του μηχανισμού, το ρόλερ. Οποιαδήποτε δυσλειτουργία σ’ αυτό, επιβαρύνει ολόκληρο το μηχανισμό αλλά και την πετονιά. Το ρόλερ είναι εκτεθειμένο περισσότερο στο νερό, μιας και εκεί περνά η πετονιά πριν τυλιχτεί στη μπομπίνα, γι’ αυτό διάβρωση και σκουριά είναι πολύ πιθανό να εμφανιστούν πρώτα στο ρόλερ. Υπάρχουν ρόλερ με ρουλεμάν εσωτερικά – του συνήθως μπρούτζινου – οδηγού της πετονιάς και άλλα με κυλινδρικές ροδέλες από τεφλόν ή άλλα υλικά να αντικαθιστούν το ρουλεμάν. Από όποιο υλικό και αν είναι, όλα τα ρόλερ χρειάζονται τακτικό καθαρισμό και συντήρηση για να λειτουργούν απροβλημάτιστα. Αποσυναρμολογούμε το ρόλερ με το κατάλληλο κατσαβίδι, προσέχοντας η μύτη του να ταιριάζει ακριβώς στη βίδα, δίνοντας όμως προσοχή στη σειρά που τα αφαιρούμε για να γνωρίζουμε πως θα τα τοποθετήσουμε ξανά. Καθαρίζουμε με μια μπατονέτα βρεγμένη σε ισοπροπυλική αλκοόλη το ρόλερ και παρατηρούμε για τυχόν φθορές οι οποίες μπορεί να τραυματίσουν την πετονιά. Λιπαίνουμε με μια σταγόνα λάδι και περιστρέφουμε το ρόλερ για να εισχωρήσει το λάδι. Αν παρατηρήσουμε δυσκολία στην περιστροφή, τότε μάλλον υπάρχει πρόβλημα στο ρουλεμάν και θα πρέπει να αντικατασταθεί.
Σε όσα από τα μοντέλα διαθέτουν τρύπα πρόσβασης στο κάρτερ, ανοίγουμε με το κατάλληλο κατσαβίδι τη συνήθως πλαστική βίδα και ρίχνουμε μια σταγόνα λάδι. Οι περισσότεροι κατασκευαστές, στα εγχειρίδια χρήστη (User Manual), αναφέρουν ρητά την αποφυγή χρήσης υπερβολικής ποσότητας λιπαντικού λαδιού ή γράσου, γιατί θα οδηγήσει σε μείωση της απόδοσης. Στους μηχανισμούς Fixed Spool με πίσω φρένα ενδέχεται το πλεονάζον λιπαντικό να περάσει στα φρένα με αποτέλεσμα τη μειωμένη απόδοσή τους.
Τελειώνουμε τη συντήρηση του μηχανισμού μας πραγματοποιώντας έλεγχο για τυχόν λασκαρισμένες βίδες, κυρίως στους μηχανισμούς που χρησιμοποιούμε σε ψάρεμα από βάρκα, λόγω των δονήσεων που υπάρχουν από τη μηχανή. Το βίδωμα θα πρέπει να γίνεται με προσοχή για την αποφυγή καταστροφής του σπειρώματος, ιδιαίτερα στα πιο ευπαθή υλικά όπως αλουμίνιο και κράματα πλαστικού, γραφίτη κλπ., επιλέγοντας πάντα το σωστό μέγεθος και είδος της μύτης που ταιριάζει απόλυτα στη βίδα, διαφορετικά κινδυνεύουμε να χαλάσουμε το “κεφάλι” της. Μη χρησιμοποιείτε ηλεκτρικά κατσαβίδια, μιας και η μεγαλύτερη του κανονικού δύναμη στο βίδωμα μπορεί επίσης να καταστρέψει τα σπειρώματα.
Στο τέλος κάθε εξόρμησης, πριν το τελευταίο μάζεμα της αρματωσιάς, βρέχουμε με λίγο γλυκό νερό ένα πανάκι που έχουμε μαζί μας, καθαρίζουμε την μπομπίνα και όση πετονιά έχει μείνει και κατόπιν τυλίγουμε την πετονιά κρατώντας την απαλά με το βρεγμένο πανί. Έτσι θα απομακρύνουμε το αλμυρό νερό από την πετονιά και κατά συνέπεια από τον μηχανισμό μας.
ΔΩΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΣΩΣΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ
Τελειώνοντας το άρθρο θα αναφερθώ σε ορισμένα πολύ βασικά σημεία που πρέπει να λαμβάνετε υπόψη σας για να διατηρείτε το μηχανισμό σας σε άριστη κατάσταση.
- Μην αμελείτε τη Βασική και την Γενική συντήρηση του μηχανισμού σας.
- Μετά από κάθε εξόρμηση, είναι απαραίτητο το καθάρισμα του μηχανισμού με ένα μαλακό πανί βρεγμένο σε χλιαρό νερό, γιατί θα απομακρύνει τα περισσότερα άλατα και σκόνες.
- Μετά από κάθε εξόρμηση, να χαλαρώνετε πάντα τα φρένα του μηχανισμού για να δώσετε χρόνο στα υλικά των φρένων να “αναπνεύσουν”.
- Μη βυθίζετε τον μηχανισμό σας ή τη μπομπίνα σε γλυκό ή αλμυρό νερό.
- Αν ο μηχανισμός πέσει σε νερό, είναι απαραίτητη η Γενική του συντήρηση.
- Όταν αποθηκεύετε το μηχανισμό για μεγάλο χρονικό διάστημα, φροντίστε να είναι σε μέρος καλά αεριζόμενο χωρίς υγρασία. Μη τον τοποθετείτε σε θήκες ή σακούλες που μπορεί να αιχμαλωτίσουν την υγρασία με αποτέλεσμα την διάβρωση.
- Οι ιδιότητες των λιπαντικών δεν διαρκούν για πάντα. Είναι αναγκαία η Γενική συντήρηση για την απομάκρυνση των παλαιών λιπαντικών και την εκ νέου λίπανση του μηχανισμού.
- Χρησιμοποιείτε μόνο λιπαντικά, (γράσα και λάδια) για μηχανισμούς. Μη χρησιμοποιείτε λιπαντικά που προορίζονται για χρήση σε αυτοκίνητα. Τα λιπαντικά αυτοκινήτων έχουν κατασκευαστεί με τις προδιαγραφές των κατασκευαστών αυτοκινήτων και προορίζονται γι’ αυτά. Όχι για μηχανισμούς.
- Μη χρησιμοποιείτε υπερβολική ποσότητα λιπαντικών.
- Μη χρησιμοποιείτε χημικά ή αντισκωριακά των οποίων δε γνωρίζετε τις ακριβείς ιδιότητες. Πολλά περιέχουν συστατικά που μπορούν να απομακρύνουν τα λιπαντικά από τα εξαρτήματα του μηχανισμού ή να επιδράσουν στη χημική σύσταση πλαστικών και ελαστικών εξαρτημάτων (o-ring, τσιμούχες), με αποτέλεσμα την διάλυσή τους
- Αν ο μηχανισμός παρουσιάσει πρόβλημα στην περιστροφή του, μην επιμένετε πιέζοντας τη μανιβέλα να περιστραφεί. Θα προκαλέσετε σίγουρα μεγαλύτερη ζημιά.
- Ακολουθείτε τις οδηγίες συντήρησης του κατασκευαστή, που αναγράφονται στο εγχειρίδιο που συνοδεύει το μηχανισμό.
ΠΗΓΗ: http://www.customrods.gr/index.php/custom-reels/mixanismoi/179-vasiki-sintirisi-mixanismon-fixed-spool